ULUSLARARASI KORUMA BAŞVURU SAHİBİ
VE ULUSLARARASI KORUMA
STATÜSÜ SAHİBİ KİŞİLERİN
ÇALIŞMASINA DAİR YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
ve kapsam
MADDE
1 – (1) Bu Yönetmeliğin
amacı, 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu
uyarınca başvuru sahibi, mülteci, şartlı mülteci, ikincil koruma statüsü sahibi
sayılan yabancıların Türkiye’de çalışmalarına ilişkin usul ve esasları
belirlemektir.
Dayanak
MADDE
2 – (1) Bu
Yönetmelik, 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Kanunun 89 uncu maddesine
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE
3 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen;
a)
Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını,
b)
Başvuru sahibi: Uluslararası koruma talebinde bulunan ve henüz başvurusu
hakkında son karar verilmemiş olan kişiyi,
c)
İkincil koruma statü sahibi: 6458 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinde tanımlanan
yabancıyı,
ç)
Kanun: 27/2/2003 tarihli ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında
Kanunu,
d)
Kimlik belgesi: Başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi olan
yabancılar adına 6458 sayılı Kanunun 69 uncu, 76 ncı ve 83 üncü maddeleri
uyarınca tanzim edilen belgeyi,
e)
Mülteci: 6458 sayılı Kanunun 61 inci maddesinde tanımlanan yabancıyı,
f)
Şartlı mülteci: 6458 sayılı Kanunun 62 nci maddesinde tanımlanan yabancıyı,
g)
Uluslararası koruma statüsü: 6458 sayılı Kanuna göre verilen mülteci statüsü,
şartlı mülteci statüsü veya ikincil koruma statüsünü,
ğ)
Yabancı: Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişiyi,
ifade
eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Genel Esaslar
Mülteci
ve ikincil koruma statüsü sahibi kişilerin çalışması
MADDE
4 – (1) Mülteci
veya ikincil koruma statüsü sahibi kişiler statü almasından itibaren bağımlı veya
bağımsız olarak çalışabilir.
(2)
Mülteci veya ikincil koruma statüsü sahibinin kimlik belgesi, çalışma izni
yerine geçer ve bu durum kimlik belgesine yazılır.
(3)
Statülerin herhangi bir nedenle sona ermesini veya kimlik belgelerinin iptalini
gerektirecek nedenler, yabancının çalışma hakkını da sona erdirir.
(4)
Mülteci veya ikincil koruma statüsü sahibi kişilerin; çalıştığı il, meslek,
sektör ile bağımlı veya bağımsız çalışma durumuna ait güncel bilgiler İçişleri
Bakanlığınca Bakanlığa bildirilir.
Başvuru
sahibi ve şartlı mülteci statüsü sahibi kişilerin çalışması
MADDE
5 – (1) Başvuru
sahibi ve şartlı mülteci statüsü sahibi kişiler çalışmaya başlamadan önce
çalışma izni almakla yükümlüdür. Bu kişilerden başvurusu uygun görülenlere
çalışma izni Bakanlık tarafından verilir.
(2)
Geçerli çalışma iznine sahip olmak, başvuru sahibi ve şartlı mülteci sayılan
yabancılara Türkiye’de mutlak kalış hakkı sağlamaz.
Çalışma
izni başvuru şartları
MADDE
6 – (1) Başvuru
sahibi ile şartlı mülteci yetkili makamlardan alacakları başvurusunu veya
statülerini gösteren kimlik belgeleri ile çalışma iznine başvurabilirler.
(2)
Geçerli kimlik belgesi olmadıkça, başvuru sahibi veya şartlı mülteci statüsü
sahibi kişinin geçerli çalışma izninin olması, farklı bir işveren yanında veya
bağımsız olarak çalışma izni başvurusu yapma hakkı vermez.
(3)
Çalışma izni başvurusu uluslararası koruma başvurusu tarihinden altı ay sonra
yapılabilir.
(4)
Belirli bir ilde ikamet etme yükümlülüğü getirilen başvuru sahibi ve şartlı
mültecinin, bu il sınırları dışında çalışma izni almak için yaptığı başvurular,
İçişleri Bakanlığının görüşü alınarak sonuçlandırılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Başvuru Sahibi ve Şartlı
Mültecilere Çalışma İzni Verilmesi
Çalışma
izni başvuru usulü
MADDE
7 – (1) Çalışma
izni başvuruları e-Devlet Kapısı üzerinden Bakanlığa yapılır.
(2)
Başvuruda talep edilen belgelerin taranarak yabancıların çalışma izinleri
otomasyon sistemine yüklenmesi ve yabancıya ve işverene ait bilgilerin
girilmesi, istenilen belgelerin Bakanlığa ulaştırılması gereklidir.
Çalışma
izni uzatma başvurusu
MADDE
8 – (1) Çalışma
izni uzatma başvurusu aynı işveren yanında çalışmaya devam etmek üzere e-Devlet
Kapısı üzerinden Bakanlığa yapılır. İşveren değişikliği olan uzatma başvuruları
reddedilir.
(2)
Çalışma izni uzatma başvurusunda başvuru sahibi veya şartlı mülteciye ilişkin
geçerli kimlik belgesinin ibrazı aranır.
(3)
Çalışma izni uzatma başvurusu, çalışma izni geçerlilik süresi dolmadan yapılır.
(4)
Başvuru sahibi veya şartlı mülteci geçerli kimlik belgesi olmak ve uzatma
başvurusu yaptığını belgelemek kaydıyla, çalışma izni uzatma başvurusunun
yapıldığı tarihten itibaren bu başvuru sonuçlanıncaya kadar, aynı işyerinde
çalışmaya devam edebilir.
Çalışma
izni muafiyeti başvurusu
MADDE
9 – (1) Mevsimlik
tarım veya hayvancılık işlerinde çalışacak başvuru sahibi ve şartlı mülteci
statüsü sahibi yabancılar, çalışma izni muafiyeti kapsamındadır. Çalışma izni
muafiyeti başvuruları, uluslararası koruma sağlanan ildeki Çalışma ve İş Kurumu
İl Müdürlüğüne yapılır.
(2)
Bakanlıkça, mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışacak başvuru sahibi
ve şartlı mülteci statüsü sahibi yabancılara ilişkin il ve kota sınırlaması
getirilebilir.
Çalışma
izni başvurularının değerlendirilmesi
MADDE
10 – (1) Çalışma
izni başvurularının değerlendirilmesinde, Kanunda ve 29/8/2003 tarihli ve 25214
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında
Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde belirlenen esaslar dâhilinde Bakanlıkça
belirlenecek değerlendirme kriterleri uygulanır.
Çalışma
izni başvurularının reddi
MADDE
11 – (1) Çalışma
izni başvurularının reddinde, Kanunun 14 üncü maddesi hükümleri yanında;
a)
Uluslararası koruma başvuru tarihi üzerinden altı ay geçmediğinin,
b)
Bakanlığa gerekli belgelerin teslimi dâhil başvuru tamamlandığında, kimlik
belgesinin geçerlilik süresinin otuz günden az kaldığının,
c)
6458 sayılı Kanun uyarınca kesinleşmiş sınır dışı kararı alındığının,
ç)
Belirli bir ilde ikamet etme yükümlülüğü getirilen başvuru sahibi ve şartlı
mültecinin bu il sınırları dışında çalışma izni almak için yaptığı başvurularda
İçişleri Bakanlığınca olumsuz görüş bildirildiğinin,
tespiti
halinde çalışma izni veya çalışma izni uzatma başvurusu reddedilir.
Eksik
evrak tespiti
MADDE
12 – (1)
Başvurunun eksik evrak ile yapıldığının tespiti halinde, eksik belgelerin
tamamlanması istemiyle başvuru sahibine bilgi verilir. Eksik evrakın on beş gün
içerisinde yabancıların çalışma izinleri otomasyon sistemine yüklenilmesi veya
Bakanlığa ulaştırılması durumunda değerlendirme süreci devam eder. Aksi halde
başvuru reddedilir.
İlgili
mercilerden görüş alınması
MADDE
13 – (1) Bakanlık
çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde ilgili mercilerden görüş
alabilir.
(2)
Belirli bir ilde ikamet etme yükümlülüğü getirilen başvuru sahibi veya şartlı
mültecinin bu il sınırları dışında çalışma izni almak için yaptığı başvurulara
ilişkin görüş alınması elektronik ortamda gerçekleştirilir.
(3)
İlgili merciler görüşlerini en geç on beş gün içinde Bakanlığa bildirirler.
Süresi içinde bildirilmeyen görüşler Bakanlıkça olumlu kabul edilir.
Harç
alımı
MADDE
14 – (1)
Başvuruları olumlu değerlendirilen başvuru sahibinden veya şartlı mülteciden ya
da bunların işverenlerinden 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanunu
hükümleri gereğince çalışma izni harcı tahsil edilir.
Çalışma
izni süresi
MADDE
15 – (1) Çalışma
izni, 4817 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde belirtilen sürelerle verilebilir.
(2)
Başvuru sahibi veya şartlı mülteci adına düzenlenen çalışma izni süresinin
kimlik belgesi süresinden uzun olması halinde İl Göç İdaresi Müdürlüğünce
çalışma izni süresi esas alınarak yeni bir kimlik belgesi düzenlenir.
Çalışma
izni verilmesi ve bildirim
MADDE
16 – (1) Başvuru
sahibi veya şartlı mülteci adına Bakanlıkça çalışma izin belgesi veya muafiyet
belgesi düzenlenir ve bu durum İçişleri Bakanlığı ile varsa işverene
bildirilir.
(2)
Mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışması uygun görülen başvuru
sahibi veya şartlı mülteciye çalışma izni muafiyet belgesi verilir.
(3)
Başvuru sahibi veya şartlı mülteci adına düzenlenen çalışma izni veya çalışma
izni muafiyet belgeleri 6458 sayılı Kanunda düzenlenen ikamet izinleri yerine
geçmez.
Ücret
MADDE
17 – (1) Başvuru
sahibi veya şartlı mülteciye asgari ücretin altında ücret ödenemez.
Çalışmanın
sınırlandırılması
MADDE
18 – (1) Başvuru
sahibi veya şartlı mülteciye çalışma izni verilmesi; izin türü, süre, meslek,
sektör, işkolu, mülki ve coğrafi alan bakımından Bakanlıkça
sınırlandırılabilir. Ancak, Türkiye’de üç yıl ikamet eden veya Türk vatandaşıyla
evli olan ya da Türk vatandaşı çocuğu olan mülteci ve ikincil koruma statüsü
sahipleri için bu sınırlamalar uygulanmaz.
Çalışma
izninin iptali
MADDE
19 – (1) Kanunun
15 inci maddesinde yer alan hallerden birinin ortaya çıkması, başvuru sahibi
veya şartlı mülteci statüsü sahibi kişilerin veya işverenin talebi veya yabancı
hakkında 6458 sayılı Kanun uyarınca kesinleşmiş sınır dışı kararı alındığının
İçişleri Bakanlığınca bildirimi üzerine Bakanlıkça çalışma izni iptal edilir.
Çalışma
izninin geçersiz hale gelmesi
MADDE
20 – (1) Çalışma
izni belgesi süresinin sona ermesi veya iptal edilmesiyle geçerliliğini
kaybeder.
Dernek,
vakıf ve kar amacı gütmeyen kuruluşlarda çalışma
MADDE
21 – (1) 4/11/2014
tarihli ve 5253 sayılı Dernekler Kanunu uyarınca kamu yararına çalışan dernek
statüsüne sahip dernekler ile 30/7/2003 tarihli ve 4962 sayılı Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılması ve Vakıflara Vergi Muafiyeti Tanınması Hakkında Kanun
uyarınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar, insani yardım hizmeti
faaliyetlerinde uluslararası koruma başvuru veya statü sahibi yabancıları
çalıştırmak üzere Bakanlığa başvurabilir.
(2)
Birinci fıkra kapsamında yer almayan dernekler, dernek şube veya
temsilcilikleri, federasyonlar, konfederasyonlar ve yabancı dernekler ile
merkezleri yurt dışında bulunan dernek ve vakıf dışındaki kar amacı gütmeyen
kuruluşların Türkiye’deki şube veya temsilcilikleri uluslararası koruma başvuru
veya statüsü sahibi yabancıları çalıştırmak üzere Bakanlığa başvurabilir.
Ancak, başvuru yapan kuruluşa ilişkin İçişleri Bakanlığının uygun görüşü
aranır. Uygun görüş alınamayan kuruluşlara ait başvurular değerlendirme
yapılmaksızın işlemden kaldırılır.
Mesleki
eğitim
MADDE
22 – (1) Başvuru
sahibi veya şartlı mülteci Türkiye İş Kurumu tarafından aktif işgücü hizmetleri
kapsamında düzenlenen kurs ve programlar kapsamında bir işyerinde mesleki
eğitim ve işbaşı eğitimi görebilir. Bu kişilerin eğitim süresinin sonunda aynı
işyerinde çalıştırılacak olması halinde ilgili işveren tarafından çalışma izni
başvurusunda bulunulmalıdır.
(2)
Bu madde kapsamında yapılacak başvurularda, Bakanlıkça işyeri istihdam kotası
farklı uygulanabilir.
Sosyal
güvenlik yükümlülüğü
MADDE
23 – (1) Çalışma
izni alan yabancılar ile yabancı çalıştıran işverenler, sosyal güvenlik
mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirirler. Bu yükümlüğü
yerine getirmeyenler hakkında 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal
Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu hükümleri uyarınca idari yaptırım
uygulanır.
Hüküm
bulunmayan haller
MADDE
24 – (1) Bu
Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, Kanunun ve Yabancıların Çalışma
İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır.
Geçiş
hükümleri
GEÇİCİ
MADDE 1 – (1) Bu
Yönetmelik uyarınca belirli bir ilde ikamet etme yükümlülüğü getirilen başvuru
sahibi veya şartlı mültecinin bu il sınırları dışında çalışma izni almak için
yaptığı başvurulara ilişkin görüş alınmasının elektronik ortamda
gerçekleştirilmesine ilişkin İçişleri Bakanlığı ile Bakanlık arasında uygun
teknik altyapı sağlanıncaya kadar, görüş alınmasında ve karşılıklı bildirimde
bulunulmasında elektronik posta dâhil iletişimi kolaylaştıracak araç, gereç ve
yöntemler kullanılır.
(2)
Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerinde uygun teknik altyapı sağlanıncaya
kadar, mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışacak başvuru sahibi veya
şartlı mültecinin çalışma izni muafiyet başvuruları Bakanlığa yapılır. Talebi
uygun bulunanlara ilişkin bilgiler Bakanlıkça İçişleri Bakanlığına bildirilir.
Yürürlük
MADDE
25 – (1) Bu
Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 26 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.