POSTALAR HALİNDE
İŞÇİ ÇALIŞTIRILARAK YÜRÜTÜLEN İŞLERDE ÇALIŞMALARA İLİŞKİN ÖZEL USUL VE ESASLAR
HAKKINDA
YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve
Dayanak
Amaç ve Kapsam
Madde 1 — Nitelikleri
dolayısıyla sürekli çalıştıkları için durmaksızın birbiri ardına postalar
halinde işçi çalıştırılarak işletilen veya nöbetleşe işçi postaları ile yapılan
işlerde, çalışma sürelerine, gece çalışmalarına, hafta tatillerine ve ara
dinlenmesine ilişkin özel usul ve esaslar bu Yönetmelikle düzenlenmektedir.
Dayanak
Madde 2 — Bu
Yönetmelik, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 76 ncı maddesinin
ikinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
İKİNCİ BÖLÜM
Usul ve Esaslar
Düzenleme ve İlan Yükümlülüğü
Madde 3 — İşveren
veya işveren vekilleri, posta sayısı ile her postanın işe başlama ve bitirme
saatlerini, postalar halinde çalıştırdıkları işçilerin ad ve soyadlarını, ara
dinlenmelerini, hafta tatillerini ve bunlara ilişkin değişiklikleri
düzenleyerek işyerinde işçilerin kolayca görüp okuyabilecekleri şekilde ilan etmekle
yükümlüdür.
İşçi Postaları Sayısının
Düzenlenmesi
Madde 4 — İşçi
postaları;
a) Nitelikleri dolayısıyla
sürekli çalıştıkları için durmaksızın birbiri ardına postalar halinde işçi
çalıştırılarak yürütülen işlerde posta sayısı 24 saatlik süre içinde en az üç
işçi postası çalıştırılacak şekilde düzenlenir. (Ek cümle:RG-19/8/2017-
30159) Ancak turizm, özel güvenlik (Değişik ibare:RG-29/6/2024-32587)
, sağlık hizmeti ve petrol araştırma, arama ve sondaj faaliyetleri
kapsamında yürütülen işlerde ve bu işlerin yürütüldüğü işyerlerinde
faaliyet gösteren alt işveren tarafından yürütülen işlerde düzenleme 24 saatte
iki posta olacak şekilde yapılabilir.
b) Bu maddenin (a) bendi dışında
kalan ve işçi postaları ile yürütülen diğer işlerde 24 saatlik süre içinde çalıştırılacak
işçi postaları sayısı, her bir işçi postasının çalışma süresi, 4857 sayılı İş
Kanununun 63 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında öngörülen Yönetmelikte
belirtilen günlük çalışma süresini aşmayacak şekilde düzenlenir.
c) Sağlık kuralları bakımından günde
7,5 saat ya da daha az çalışılması gereken işlerde işçi postaları sayısı, her
bir postanın çalışma süresi, 4857 sayılı İş Kanununun 63 üncü maddesinin son
fıkrasında öngörülen Yönetmelikte belirtilen günlük çalışma sürelerini
aşmayacak şekilde düzenlenir.
d) İşçi postaları sayısının
düzenlenmesinde, 10/9/1960 tarihli ve 79 sayılı Milli Korunma Suçlarının
Affına, Milli Korunma Teşkilat, Sermaye ve Fon Hesaplarının Tasfiyesine ve Bazı
Hükümler İhdasına Dair Kanunun 6 ncı maddesi ile 22/5/2003 tarihli ve 4857
sayılı İş Kanununun 43 üncü maddesi hükümleri gözönünde tutulur.
Gece Çalıştırılma Yasağı
Madde 5 — 4857 sayılı
İş Kanununun 69 uncu maddesinin birinci fıkrasında tanımlanan gece dönemine
denk düşen 20.00-06.00 saatleri arasındaki işçi postalarında, 18 yaşını
doldurmamış çocuk ve genç işçilerin çalıştırılmaları yasaktır.
Ücretten İndirim
Yapılamayacağı
Madde 6 — Bir işçi
postası ile yürütülen işlerde, ikili ya da daha çok posta sayısının artırılması
ya da üç posta halinde çalışılan işyerlerinde günlük çalışma süresinin 7,5
saatin altında saptanması sonucunda, çalışma sürelerindeki azalma nedeniyle,
işçilerin ücretlerinden her ne şekilde olursa olsun, indirim yapılamaz.
Gece Çalışma Süresi
Madde 7 —
(Değişik:RG-19/8/2017- 30159)
Postalar halinde işçi çalıştırılarak
yürütülen işlerde, 4857 sayılı Kanunun 42 ve 43 üncü maddeleri ile 70 inci
maddesinde öngörülen yönetmelikte belirtilen haller dışında işçilerin gece
postalarında 7,5 saatten çok çalıştırılmaları yasaktır. Ancak turizm, özel
güvenlik (Değişik ibare:RG-29/6/2024-32587) , sağlık hizmeti ve
petrol araştırma, arama ve sondaj faaliyetleri kapsamında yürütülen işlerde
işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece
çalışması yaptırılabilir. Bu fıkranın uygulanmasında;
a) (Değişik ibare:RG-29/6/2024-32587)
Turizm hizmeti kapsamında yürütülen işler; ilgili mevzuatı uyarınca
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından turizm işletmesi belgesi veya turizm
yatırımı belgesi verilen ya da belediye tarafından turizm işletmesi olarak faaliyet
göstermek üzere işletme belgesi verilen tesislerde,
b) (Değişik ibare:RG-29/6/2024-32587)
Özel güvenlik hizmeti kapsamında yürütülen işler; 10/6/2004 tarihli
ve 5188 Sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun kapsamında İçişleri
Bakanlığınca faaliyet izni verilen özel güvenlik şirketlerinde veya özel
güvenlik görevlisi olarak herhangi bir işyerinde,
c) (Değişik ibare:RG-29/6/2024-32587)
Sağlık hizmeti kapsamında yürütülen işler; Sağlık hizmeti sunan ve/veya
üreten; gerçek kişiler ile kamu ve özel hukuk tüzel kişilerin işyerinde ve
bunların tüzel kişiliği olmayan şubelerinde, 24/5/1983 tarihli ve
2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununda tanımlanan sosyal hizmet kuruluşlarında,
ç) (Ek:RG-29/6/2024-32587)
Petrol araştırma, arama ve sondaj faaliyetleri kapsamında yürütülen
işler; 30/5/2013 tarihli ve 6491 sayılı Türk Petrol Kanunu uyarınca
petrol araştırma, arama ve sondaj faaliyetleri yürütülen işyerlerinde,
çalışan işçiler ile bu
işyerlerinde alt işveren tarafından çalıştırılan işçileri kapsar.
Çalışma süresinin yarısından çoğu
gece dönemine rastlayan bir postanın çalışması, gece çalışması sayılır.
İşçi Postalarının Değişme
Süresi
Madde 8 — Gece ve
gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi postaları çalıştırılarak yürütülen işlerde
postalar; en fazla bir iş haftası gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra
gelen ikinci iş haftasında gündüz çalıştırılmaları suretiyle ve postalar
birbirlerinin yerini alacak şekilde düzenlenir.
Zorunluluk olmadıkça işçilerin
postaları değiştirilemez. Ancak 4857 sayılı İş Kanununun 69 uncu maddesi
uyarınca, gece çalışması nedeniyle sağlığının bozulduğunu raporla belgeleyen
işçiye işveren, olanakların elverdiği ölçüde gündüz postasında durumuna uygun
bir iş verir.
İşin niteliği ve yürütümü, iş
sağlığı ve güvenliği gözönünde tutularak, gece ve gündüz postalarında iki
haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir.
Posta Değişiminde Dinlenme
Süresi
Madde 9 — Posta
değişiminde işçiler sürekli olarak en az onbir saat dinlendirilmeden
çalıştırılamaz. Bu hüküm, postası değiştirilen işçilere de uygulanır.
Ara Dinlenmesi
Madde 10 — Postalar
halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde, işçilere, 4857 sayılı İş
Kanununun 68 inci maddesindeki esaslar uyarınca ara dinlenmesi verilir. İşin
niteliği, bir işyerinin aynı bölümündeki bütün işçilere aynı saatte ara
dinlenmesi verilmesine olanak bırakmıyorsa, bu dinlenme, işçilere, gruplar
halinde arka arkaya çalışma süresinin ortalarından başlayarak İş Kanunu ve bu
Yönetmelikteki esaslara göre verilir.
Hafta Tatili
Madde 11 — Postalar
halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde, işçilere, haftanın bir gününde
24 saatten az olmamak üzere ve nöbetleşme yolu ile hafta tatili verilmesi
zorunludur.
İsim Listeleri
Madde 12 — (Değişik:RG-19/8/2017-
30159)
İşveren veya işveren vekilleri,
postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde, her postada çalışan
işçilerin ad ve soyadlarını kapsayan listeleri Bakanlıkça talep edildiğinde
sunmak üzere işyerinde bulundurmakla yükümlüdür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yürürlük ve Yürütme
Yürürlük
Madde 13 — Bu
Yönetmelik, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 14 — Bu
Yönetmelik hükümlerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yürütür.