5378 Engelliler Hakkında Kanun

ENGELLİLER HAKKINDA KANUN[1]

Kanun Numarası                      :5378

Kabul Tarihi                              :1/7/2005

Yayımlandığı Resmî Gazete   :Tarih:7/7/2005            Sayı   :25868

YayımlandığıDüstur               :Tertip:5  Cilt                  :44

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Tanımlar ve Genel Esaslar

Amaç

Madde1-(Değişik:6/2/2014-6518/62md.)

BuKanununamacı;engellilerintemelhakveözgürlüklerdenfaydalanmasınıteşvikveteminederekvedoğuştansahipolduklarıonurasaygıyıgüçlendirerektoplumsalhayatadiğerbireylerleeşitkoşullardatamveetkinkatılımlarınınsağlanmasıveengelliliğiönleyicitedbirlerinalınmasıiçingereklidüzenlemelerinyapılmasınısağlamaktır.

Kapsam⁽¹⁾

Madde2-BuKanunengellileri,ailelerini,engellilereyönelikhizmetverenkurumvekuruluşlarilediğerilgililerikapsar.

Tanımlar

Madde3-(Değişik:6/2/2014-6518/63md.)

BuKanununuygulanmasında;

a)Doğrudanayrımcılık:Engelliliğedayalıayrımcılıktemelinedayananveengellininhakveözgürlüklerdenkarşılaştırılabilirdurumdakilerekıyaslaeşitşekildeyararlanmasınıengelleyen,kısıtlayan veya zorlaştıran her türlü farklı muameleyi,

b) Dolaylı ayrımcılık: Görünüşte ayrımcı olmayan her türlü eylem, işlem ve uygulamalar sonucunda engelliliğe dayalı ayrımcılık temeliyle bağlantılı olarak, engellinin hak ve özgürlüklerden yararlanması bakımından nesnel olarak haklılaştırılamayan dezavantajlı bir konuma sokulmasını,

c)Engelli:Fiziksel,zihinsel,ruhsalveduyusalyetilerindeçeşitlidüzeydekayıplarındandolayıtoplumadiğerbireylerilebirlikteeşitkoşullardatamveetkinkatılımınıkısıtlayantutumveçevrekoşullarındanetkilenenbireyi,

d)Engelliliğedayalıayrımcılık:Siyasi,ekonomik,sosyal,kültürel,medeniveyabaşkaherhangibiralandainsanhakvetemelözgürlüklerinintamvediğerleriileeşitkoşullaraltındakullanılmasıveyabunlardanyararlanılmasıönündeengelliliğedayalıolarakgerçekleştirilenhertürlüayrım,dışlamaveyakısıtlamayı,

e) Engellilik durumu: Bireyin engelliliğini ve engellilikten kaynaklanan özel gereksinimlerini, uluslararası yöntemleri temel alarak belirleyen derecelendirmeler, sınıflandırmalar ve tanılamaları,

f)Erişilebilirlik:Binaların,açıkalanların,ulaşımvebilgilendirmehizmetleriilebilgiveiletişimteknolojisinin,engellilertarafındangüvenlivebağımsızolarakulaşılabilirvekullanılabilirolmasını,

g)Erişilebilirlikstandartları:TürkStandardlarıEnstitüsününerişilebilirlikleilgiliyayımladığıstandartları,

h)Habilitasyon:Engellininbireyselvetoplumsalihtiyaçlarınıkarşılayabilmesiniveyaşamınıbağımsızbirşekildesürdürebilmesinisağlamayıamaçlayanfiziksel,sosyal,zihinselvemeslekibecerilerkazandırmayayönelikhizmetleri,

i) Korumalı işyeri: İş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel veya ruhsal engellilere mesleki rehabilitasyon sağlamak ve istihdam oluşturmak amacıyla Devlet tarafından teknik ve mali yönden desteklenen ve çalışma ortamı özel olarak düzenlenen işyerini,

j)Makuldüzenleme:Engellilerininsanhaklarınıvetemelözgürlüklerinitamvediğerbireylerleeşitşekildekullanmasınıveyabunlardanyararlanmasınısağlamaküzerebelirlibirdurumdaihtiyaçduyulan,ölçüsüzveyaaşırıbiryükgetirmeyen,gerekliveuygundeğişiklikvetedbirleri,

k)Rehabilitasyon:Herhangibirnedenleoluşanengelinetkilerinimümkünolanenazdüzeyeindirmeyiveengellininhayatınıbağımsızbirşekildesürdürebilmesinisağlamayıamaçlayanfiziksel,sosyal,zihinselvemeslekibecerilergeliştirmeyeyönelikhizmetleri,

l) Umuma açık hizmet veren yapı: Kamu hizmeti için kullanılan resmî binalar, ibadet yerleri, özel eğitim ve özel sağlık tesisleri; sinema, tiyatro, opera, müze, kütüphane, konferans salonu gibi kültürel binalar ile gazino, düğün salonu gibi eğlence yapıları; otel, özel yurt, iş hanı, büro, pasaj, çarşı gibi ticari yapılar; spor tesisleri, genel otopark ve buna benzer umuma ait binaları,

ifadeeder.

Genel esaslar

Madde4-(Değişik:6/2/2014-6518/64md.)

BuKanunkapsamındabulunanhizmetlerinyerinegetirilmesinde;

a) Engellilerin insan onur ve haysiyetinin dokunulmazlığı temelinde, kendi seçimlerini yapma özgürlüğünü ve bağımsızlığını kapsayacak şekilde bireysel özerkliğine saygı gösterilmesi esastır.

b)Engelliliğedayalıayrımcılıkyapılamaz,ayrımcılıklamücadeleengellilereyönelikpolitikalarıntemelesasıdır.

c)Engellilerintümhakvehizmetlerdenyararlanmasıiçinfırsateşitliğininsağlanmasıesastır.

d)Engellilerinbağımsızyaşayabilmelerivetoplumatamveetkinkatılımlarıiçinerişilebilirliğinsağlanmasıesastır.

e)Engellilerinveengelliliğinhertüristismarınınönlenmesiesastır.

f)Engellilereyönelikhizmetlerinsunumundaailebütünlüğününkorunmasıesastır.

g) Engeli olan çocuklara yönelik hizmetlerde çocuğun üstün yararının gözetilmesi esastır.

h)Engeliolankadınvekızçocuklarınınçokyönlüayrımcılığamaruzkalmalarıönlenerekhakveözgürlüklerdenyararlanmalarınınsağlanmasıesastır.

i) Engellilere yönelik politika oluşturma, karar alma ve hizmet sunumu süreçlerinde engellilerin, ailelerinin ve engellileri temsil eden sivil toplum kuruluşlarının katılımının sağlanması esastır.

j) Engellilere yönelik mevzuat düzenlemelerinde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının görüşü alınır.

Ayrımcılık

Madde4/A-(Ek:6/2/2014-6518/65md.)

Doğrudanvedolaylıayrımcılıkdâhilolmaküzereengelliliğedayalıhertürlüayrımcılıkyasaktır.

Eşitliğisağlamakveayrımcılığıortadankaldırmaküzereengellilereyönelikmakuldüzenlemelerinyapılmasıiçingereklitedbirleralınır.

Engellilerinhakveözgürlüklerdentamveeşitolarakyararlanmasınısağlamayayönelikalınacaközeltedbirlerayrımcılıkolarakdeğerlendirilemez.

Topluma dâhil olma

Madde4/B-(Ek:6/2/2014-6518/66md.)

Engellilerintoplumdantecritedilmeleriveayrıtutulmalarıönlenir.

Engellilerindiğerbireylerleeşitkoşullardabağımsızolaraktoplumiçindeyaşamalarıesasolup,özelbiryaşamadüzeninezorlanamazlar.

Engellilerintoplumadâhilolmalarıvetoplumiçindeyaşamalarıamacıylabireyseldestekhizmetleridedâhilolmaküzereihtiyaçduyduklarıtoplumtemellidestekhizmetlerineerişimlerisağlanır.

İKİNCİ BÖLÜM[2]

Engellilik Durumu, Destek ve Bakım, Habilitasyon ve Rehabilitasyon,

İstihdam, Eğitim ve Öğretim, Erişilebilirlik

Engellilik durumu[3]

Madde5-(Değişik:6/2/2014-6518/67md.)

Bireyinengelliliğiniveengelliliktenkaynaklananözelihtiyaçlarınıbelirleyenderecelendirmeler,sınıflandırmalarvetanılamalardauluslararasıtemelyöntemleresasalınır.Engellilikdurumununtespitveuygulamaesasları,ÇalışmaveSosyalGüvenlikBakanlığıveMillîEğitimBakanlığınıngörüşlerialınarakAileveSosyalPolitikalarBakanlığı,MaliyeBakanlığıveSağlıkBakanlığıncamüşterekençıkarılanyönetmeliklebelirlenir.

Destek ve bakım[4]

Madde6-(Değişik:6/2/2014-6518/68md.)

Engellilerin öncelikle bulundukları ortamda bağımsız yaşayabilmeleri için durumlarına uygun olarak gerekli psikososyal destek ve bakım hizmetleri sunulur. Destek ve bakım hizmetlerinin sunumunda kişinin biyolojik, fiziksel, psikolojik, sosyal, kültürel ve manevi ihtiyaçları ailesi de gözetilerek dikkate alınır. Destek ve bakım hizmetlerinin standardizasyonu, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için gerekli olan çalışmalar Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca yürütülür.

Erişilebilirlik[5]

Madde7-(Değişik:6/2/2014-6518/69md.)

Yapılı çevrede engellilerin erişebilirliğinin sağlanması için planlama, tasarım, inşaat, imalat, ruhsatlandırma ve denetleme süreçlerinde erişilebilirlik standartlarına uygunluk sağlanır.

Özelvekamutoplutaşımasistemleriilesürücükoltuğuhariçdokuzveyadahafazlakoltuğubulunanözelvekamutoplutaşımaaraçlarınınengellilerinerişebilirliğineuygunolmasızorunludur.

Bilgilendirmehizmetleriilebilgiveiletişimteknolojisininengellileriçinerişilebilirolmasısağlanır.

Hizmet sunumu

Madde8-(Mülga:6/2/2014-6518/124md.)

Bakım çeşitleri

Madde9-(Mülga:6/2/2014-6518/124md.)

Habilitasyon ve rehabilitasyon[6]

Madde10-(Değişik:6/2/2014-6518/70md.)

Toplumsal hayata katılım ve eşitlik temelinde engellilere habilitasyon ve rehabilitasyon hizmetleri verilir. Habilitasyon ve rehabilitasyon kararının alınması, planlanması, yürütülmesi ve sonlandırılması dâhil her aşamasında engelli ve ailesinin aktif ve etkin katılımı sağlanır.

Habilitasyonverehabilitasyonhizmetlerininmümkünolanenerkenevredebaşlamasıveengellininyerleşimyerineenyakınyerdeverilmesiesastır.

Habilitasyon ve rehabilitasyon hizmetlerinde ihtiyaç duyulan personelin yetiştirilmesine yönelik eğitim programları geliştirilir. Habilitasyon ve rehabilitasyonda kullanılan yardımcı araç gereçlere, destek teknolojilerine ve bunlara ilişkin bilgiye erişebilirliğin sağlanması için gerekli tedbirler alınır.

Erken tanı ve koruyucu hizmetler[7]

Madde11-Yenidoğan,erkençocuklukveçocukluğunherdönemifiziksel,işitsel,duyusal,sosyal,ruhsalvezihinselgelişimlerininizlenmesi,genetikgeçişliveengelliliğenedenolabilecekhastalıklarınerkenteşhisedilmesininsağlanması,engelliliğinönlenmesi,varolanengelliliğinşiddetininolabilecekendüşükseviyeyeçekilmesiveilerlemesinindurdurulmasınailişkinçalışmalarSağlıkBakanlığıncaplanlanırveyürütülür.

İş ve meslek analizi

Madde12-(Mülga:6/2/2014-6518/124md.)

Meslekî habilitasyon ve rehabilitasyon[8]

Madde13-(Değişik:6/2/2014-6518/71md.)

Engellilerinmeslekseçebilmesivebualandaeğitimalabilmesiiçingereklitedbirleralınır.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yapılan iş ve meslek analizleri doğrultusunda engelliler için Millî Eğitim Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca mesleki habilitasyon, rehabilitasyon ve eğitim programları geliştirilir.

Engellilerinmeslekihabilitasyonverehabilitasyonhizmetleri,kamukurumvekuruluşlarıilebelediyelervediğergerçekveyatüzelkişilertarafındandagerçekleştirilebilir.

Bumaddeyeilişkinusulveesaslar,AileveSosyalPolitikalarBakanlığı,MillîEğitimBakanlığıveÇalışmaveSosyalGüvenlikBakanlığıncamüşterekençıkarılanyönetmeliklebelirlenir.

İstihdam

Madde14-(Değişik:6/2/2014-6518/72md.)

Engellilerinişgücüpiyasasıveçalışmaortamındasürdürülebiliristihdamıiçinkendiişinikurmayarehberlikvemeslekidanışmanlıkhizmetleriningeliştirilmesidedâhilolmaküzeregereklitedbirleralınır.

İşebaşvuru,alım,önerilençalışmasüreleriveşartlarıileistihdamınsürekliliği,kariyergelişimi,sağlıklıvegüvenliçalışmakoşullarıdâhilolmaküzereistihdamailişkinhiçbirhusustaengelliliğedayalıayrımcıuygulamalardabulunulamaz.

Çalışanengellilerinaleyhindesonuçdoğuracakşekilde,engelindendolayıdiğerkişilerdenfarklımuameledebulunulamaz.

Çalışanveyaişbaşvurusundabulunanengellilerinkarşılaşabileceğiengelvegüçlükleriortadankaldırmayayönelikistihdamsüreçlerindekiönlemlerinalınmasıveengellilerinçalıştığıişyerlerindemakuldüzenlemelerin,bukonudagörev,yetkivesorumluluğubulunankurumvekuruluşlarileişverenlertarafındanyapılmasızorunludur.

EngellilikdurumlarısebebiyleişgücüpiyasasınakazandırılmalarıgüçolanengellilerinistihdamedildiğikorumalıişyerlerininstatüsüvebuişyerleriyleilgiliusulveesaslarÇalışmaveSosyalGüvenlikBakanlığı,MaliyeBakanlığıveAileveSosyalPolitikalarBakanlığıncamüşterekençıkarılanyönetmelikledüzenlenir.

Eğitim ve öğretim

Madde15-(Değişik:6/2/2014-6518/73md.)

Hiçbirgerekçeyleengellilerineğitimalmasıengellenemez.Engelliler,özeldurumlarıvefarklılıklarıdikkatealınarak,yaşadıklarıçevredebütünleştirilmişortamlarda,eşitliktemelinde,hayatboyueğitimimkânındanayrımcılıkyapılmaksızınyararlandırılır.

Geneleğitimsistemiiçindeengellilerinherseviyedeeğitimalmasınısağlayacakbütünleştiriciplanlamalarayerverilir.

Örgüneğitimprogramlarınafarklınedenlerlegeçbaşlamışengellilerinbueğitimedâhiledilmesiiçingereklitedbirleralınır.

ÜniversiteöğrencilerindenengelliolanlarınöğrenimeetkinkatılımlarınısağlamakamacıylaYükseköğretimKurulukoordinasyonunda,yükseköğretimkurumlarıbünyesinde,engellilereuygunaraç-gereçvedersmateryallerinin,uyguneğitim,araştırmavebarınmaortamlarınınteminiileeğitimsüreçlerindeyaşadıklarısorunlarınçözümügibikonulardaçalışmayapmaküzereEngellilerDanışmaveKoordinasyonMerkezlerikurulur.

EngellilerDanışmaveKoordinasyonMerkezininçalışmausulveesaslarıAileveSosyalPolitikalarBakanlığı,MillîEğitimBakanlığıveYükseköğretimKuruluncamüşterekençıkarılanyönetmeliklebelirlenir.

İşitmeengellilerineğitimveiletişimlerininsağlanmasıamacıylaTürkişaretdilisistemioluşturulur.Busisteminoluşturulmasına,geliştirilmesineveuygulanmasınayönelikçalışmalarınesasveusulleriAileveSosyalPolitikalarBakanlığınınkoordinatörlüğünde,MillîEğitimBakanlığıveTürkDilKurumuBaşkanlığıncamüşterekençıkarılanyönetmeliklebelirlenir.

Engellilerinhertürlüeğitim,sosyalvekültürelihtiyaçlarınıkarşılamaküzerekabartmayazılı,sesli,elektronikkitap;altyazılı,işaretdilitercümeliveseslibetimlemelifilmvebenzerimateryalteminedilmesineilişkingerekliişlemlerMillîEğitimBakanlığıileKültürveTurizmBakanlığıncayürütülür.

Eğitsel değerlendirme

Madde16-(Değişik:6/2/2014-6518/74md.)

Bireylerineğitseldeğerlendirme,tanılamaveyönlendirilmesiileilgiliişveişlemlerrehberlikvearaştırmamerkezibünyesindeoluşturulanÖzelEğitimDeğerlendirmeKurulutarafındanyapılır.Busürecinheraşamasındaailebilgilendirilerekgörüşüalınırvesürecekatılımısağlanır.EğitseldeğerlendirmevetanılamasonucundaözeleğitimeihtiyacıolduğubelirlenenbireyleriçinÖzelEğitimDeğerlendirmeKuruluncaraporhazırlanırveeğitimplanıgeliştirilir.Buplanlamaheryılrevizeedilir.

ÖzelEğitimDeğerlendirmeKurulu,özeleğitimeihtiyacıolanbireyleriilgi,istek,gelişimözellikleri,akademikdisiplinalanlarındakiyeterlilikleriileeğitimihtiyaçlarıdoğrultusundaörgünveyaygıneğitimkurumlarınayönlendirir.

KurulunteşkiliileçalışmausulveesaslarıAileveSosyalPolitikalarBakanlığıileMillîEğitimBakanlığıncamüşterekençıkarılanyönetmeliklebelirlenir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Değiştirilen Hükümler

Madde17-18-(8.6.1965tarihlive625sayılıÖzelÖğretimKurumlarıKanunuileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde19-(23.6.1965tarihlive634sayılıKatMülkiyetiKanunuileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde20-21-(14.7.1965tarihlive657sayılıDevletMemurlarıKanunuileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde22-(29.7.1970tarihlive1319sayılıEmlakVergisiKanunuileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde23-24-(18.1.1972tarihlive1512sayılıNoterlikKanunuileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde25-(1.7.1976tarihlive2022sayılı65YaşınıDoldurmuşMuhtaç,GüçsüzveKimsesizTürkVatandaşlarınaAylıkBağlanmasıHakkındaKanunileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde26-30-(24.5.1983tarihlive2828sayılıSosyalHizmetlerveÇocukEsirgemeKurumuKanunuileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde31-(13.10.1983tarihlive2918sayılıKarayollarıTrafikKanunuileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde32-(25.10.1984tarihlive3065sayılıKatmaDeğerVergisiKanunuileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde33-(21.5.1986tarihlive3289sayılıGençlikveSporGenelMüdürlüğününTeşkilatveGörevleriHakkındaKanunileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde34-(7.5.1987tarihlive3359sayılıSağlıkHizmetleriTemelKanunuileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde35-(30.4.1992tarihlive3797sayılıMilliEğitimBakanlığınınTeşkilatveGörevleriHakkındaKanunileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde36-(28.12.1993tarihlive3960sayılıKalıtsalHastalıklarlaMücadeleKanunuileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde37-(13.4.1994tarihlive3984sayılıRadyoveTelevizyonlarınKuruluşveYayınlarıHakkındaKanunileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde38-(22.11.2001tarihlive4721sayılıTürkMedenîKanunuileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde39-(22.5.2003tarihlive4857sayılıİşKanunuileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde40-(10.7.2004tarihlive5216sayılıBüyükşehirBelediyesiKanunuileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde41-(26.9.2004tarihlive5237sayılıTürkCezaKanunuileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde42-48-(25.3.1997tarihlive571sayılıKanunHükmündeKararnameileilgiliolupyerineişlenmiştir.)

Madde49-a)Ekli(1)sayılılistedeyeralankadrolariptaledilerek190sayılıKanunHükmündeKararnamenineki(I)sayılıcetvelinSosyalHizmetlerveÇocukEsirgemeKurumuGenelMüdürlüğübölümündençıkarılmış,ekli(2)sayılılistedeyeralankadrolarihdasedilerekadıgeçenKanunHükmündeKararnameyebağlı(I)sayılıcetvelinadıgeçenGenelMüdürlüğeaitbölümüneeklenmiştir.

b)Ekli(3)sayılılistedeyeralankadrolariptaledilerek190sayılıKanunHükmündeKararnamenineki(I)sayılıcetvelinÖzürlülerİdaresiBaşkanlığıbölümündençıkarılmış,ekli(4)sayılılistedeyeralankadrolarihdasedilerekadıgeçenKanunHükmündeKararnameyebağlı(I)sayılıcetvelinadıgeçenBaşkanlığaaitbölümüneeklenmiştir.[9]

Yürürlükten kaldırılan hükümler

Madde 50- a) 17.7.1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun ek 37 nci maddesi,

b)29.6.1956tarihlive6762sayılıTürkTicaretKanununun668incimaddesininüçüncüfıkrası,

c)22.4.1926tarihlive818sayılıBorçlarKanununun14üncümaddesininsonfıkrası,

Yürürlüktenkaldırılmıştır.

GeçiciMadde1-BuKanundaöngörülenyönetmeliklerKanununyayımıtarihindenitibarenbiryıliçerisindeyürürlüğekonulur.

GeçiciMadde2-Kamukurumvekuruluşlarınaaitmevcutresmîyapılar,mevcuttümyol,kaldırım,yayageçidi,açıkveyeşilalanlar,sporalanlarıvebenzerisosyalvekültürelaltyapıalanlarıilegerçekvetüzelkişilertarafındanyapılmışveumumaaçıkhizmetverenhertürlüyapılarbuKanununyürürlüğegirdiğitarihtenitibarensekizyıliçindeengellilerinerişebilirliğineuygundurumagetirilir.[10][11]

GeçiciMadde3-Büyükşehirbelediyelerivebelediyeler,şehiriçindekendilerincesunulanyadadenetimlerindeolansürücükoltuğuhariçdokuzveyadahafazlakoltuğubulunanaraçlarlasağlanantoplutaşımahizmetlerininengellilerinerişilebilirliğineuygunolmasıiçingerekentedbirlerialır.Mevcutözelvekamutoplutaşımaaraçları,buKanununyürürlüğegirdiğitarihtenitibarensekizyıliçinde,sürücükoltuğuhariçdokuzilaonaltıoturmayeriolanaraçlarlaverilentoplutaşımahizmetleri,turizmtaşımacılığıyapılanaraçlarlasağlanantaşımahizmetleriveözelvekamuşehirlerarasıtoplutaşımahizmetleriileyolcugemileri7/7/2018tarihinekadarengellileriçinerişilebilirdurumagetirilir.^{(10)[12][13][14]}

(Ek:6/2/2014-6518/75md.)7/7/2018tarihinekadar,karayoluileturizmtaşımacılığıyapanveyaşehirlerarasıtoplutaşımahizmetiverengerçekvetüzelkişiler,engellibireyinerişilebilirtoplutaşımahizmetisağlanmasınailişkintalebiniazamiyetmişikisaatiçindekarşılamaklayükümlüdür.

(Ek:6/2/2014-6518/75md.)7/7/2018tarihinekadar,servistaşımacılığıyapangerçekvetüzelkişiler,engellipersonelveyaöğrenciyetalephâlindeerişilebilirtaşımahizmetinisağlamaklayükümlüdür.

(Ek:6/2/2014-6518/75md.;Mülga:10/9/2014-6552/144md.;Yenidendüzenleme:18/11/2014-6567/1md.)Bufıkranınyürürlüğegirdiğitarihtensonraüretilenşehirlerarasıveuluslararasıyolcutaşımacılığıileservisveturizmtaşımacılığıyapanaraçlardışındaşehiriçiyolcutaşımahizmetiyapanaraçlardanerişilebilirolmayanlarayolcutaşımahizmetiiçinyetkibelgesi,izinveçalışmaruhsatıverilmez.

(Ekfıkra:18/11/2014-6567/1md.)ŞehirlerarasıyolcutaşımahizmetiileşehiriçiservisveturizmtaşımacılığıhizmetininerişilebilirhâlegetirilmesiiçinusulveesaslarBilim,SanayiveTeknolojiBakanlığıileUlaştırma,DenizcilikveHaberleşmeBakanlığınıngörüşlerialınmaksuretiyleAileveSosyalPolitikalarBakanlığıncabufıkranınyürürlüktarihindenitibarenbiryıliçindeçıkarılacakyönetmelikledüzenlenir.

(Ekfıkra:4/7/2012-6353/34md.)Bu Kanunun geçici 2 nci maddesi ile bu maddede belirtilen erişilebilirlik standartlarının ve yükümlülüklerinin uygulanmasının izlenmesi ve denetimi her ilde Aile ve Sosyal Politikalar, Bilim, Sanayi ve Teknoloji, İçişleri, Çevre ve Şehircilik, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlıkları ile engelliler ile ilgili konfederasyonların temsilcilerinden oluşan komisyon tarafından yapılır. İhtiyaç halinde birden fazla komisyon kurulabilir. Denetim sonucunda ilgili belediye ve kamu kurum ve kuruluşları ile umuma açık hizmet veren her türlü yapıların ve açık alanların malikleri ile toplu taşıma araçlarının sahiplerine eksikleri tamamlaması için birinci fıkrada belirtilen sürenin bitiminden itibaren sekiz yılı geçmemek üzere ek süre verilebilir.[15][16][17][18]

(Ek fıkra: 4/7/2012-6353/34 md.) Sürenin bitiminden itibaren öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmediği denetim komisyonlarınca tespit edilen umuma açık hizmet veren her türlü yapılar ve açık alanlar ile toplu taşıma araçlarının sahibi olan gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri ve ikinci, üçüncü fıkralar ile beşinci fıkra kapsamında yürürlüğe konulan yönetmelikle öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmediği denetim komisyonlarınca tespit edilen gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından her bir tespit için bin Türk Lirasından beş bin Türk Lirasına kadar idari para cezası uygulanır. Bu şekilde bir yıl içinde uygulanacak idari para cezasının tutarı ellibin lirayı geçemez. İkinci ve üçüncü fıkrada öngörülen yükümlülüklerini veya geçici 2 ve 3 üncü maddelerde belirtilen sürelerin bitiminden itibaren öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmediği denetim komisyonlarınca tespit edilen büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından her bir tespit için beşbin Türk Lirasından yirmibeşbin Türk Lirasına kadar idari para cezası uygulanır. Bu şekilde bir yıl içinde uygulanacak idari para cezasının tutarı beşyüz bin lirayı geçemez. Bu maddeye göre verilen idari para cezaları tebliğinden itibaren bir ay içerisinde ödenir. Genel bütçeye gelir kaydedilen idari para cezası tutarları dikkate alınarak erişilebilirlik konusundaki projelerde kullanılmak üzere Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bütçesinde ödenek öngörülür.[19]

(Ek fıkra: 4/7/2012-6353/34 md.) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar; Bilim, Sanayi ve Teknoloji, İçişleri, Maliye, Çevre ve Şehircilik, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlıklarının ve engelliler ile ilgili konfederasyonların görüşleri alınmak sureti ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca bir yıl içerisinde çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.[20]

Geçici Madde 4- Bu Kanunla Özürlüler İdaresi Başkanlığı ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü teşkilat kanunlarında yapılan yeni düzenleme sebebiyle kadro ve görev unvanları değişenler veya kaldırılanlar bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde boş bulunan durumlarına uygun kadrolara atanırlar. Bunlar yeni bir kadroya atanıncaya kadar her türlü malî haklarını eski kadrolarına göre almaya devam ederler. Söz konusu personelin atandıkları yeni kadroların aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamının net tutarı, eski kadrosunda en son ayda almakta oldukları aylık, ek gösterge, her türlü zam ve tazminatları ile diğer malî hakları toplamı net tutarından az olması halinde aradaki fark giderilinceye kadar atandıkları kadroda kaldıkları sürece hiçbir vergi ve kesintiye tâbi tutulmaksızın tazminat olarak ödenir. Kadro ve görev unvanı değişmeyenler ise aynı kadro ve görev unvanlarına atanmış sayılırlar.[21]

Mevcut belgelerin geçerliliği

GeçiciMadde5-(Ek:25/4/2013-6462/2md.)

Engelli bireylerin bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ilgili mevzuatına göre almış oldukları sağlık kurulu raporlarına istinaden hâlen yararlanmakta oldukları hak ve menfaatlerin, sağlık kurulu raporu dışındaki diğer şartların muhafaza edilmesi ve ilgili mevzuatına göre bu hak ve menfaatlerin devamının mümkün olması kaydıyla, önceki raporların geçerlilik süresi içinde aynı şekilde uygulanmasına devam olunur. Ayrıca, engelli bireylerin ilgili mevzuatına uygun olarak daha önceden almış oldukları sağlık kurulu raporlarına istinaden engellilik durumlarının tespitine veya engellilikleri dolayısıyla kendilerine veya yakınlarına kolaylıklar ya da haklar teminine yönelik olarak bu maddenin yayımı tarihine kadar verilmiş olan özürlü, sakat, çürük veya zihinsel ya da bedensel engelleri niteleyen benzeri ibareleri içeren belge, kimlik, kart ve benzeri belgelerin, geçerli oldukları süreler dâhilinde yenilenmeleri gerekmez.

Yürürlük

Madde51-BuKanunun35incimaddesiile50ncimaddesinin(a)bendi1.6.2006tarihinde,diğermaddeleriyayımıtarihindeyürürlüğegirer.

Yürütme

Madde52-BuKanunhükümleriniBakanlarKuruluyürütür.

5378SAYILIKANUNAEKVEDEĞİŞİKLİKGETİREN

MEVZUATINYÜRÜRLÜĞEGİRİŞTARİHİNİ

GÖSTERİRLİSTE